Griepvaccinatie van medewerkers vermindert griep bij patiënten, toont nieuw UMC-onderzoek aan

Het was altijd al duidelijk dat griepvaccinatie bij gezonde volwassen prima werkt in zo'n 70% van de gevallen. En ook in verpleeghuizen was al aangetoond dat een stijgende vaccinatiegraad leidt tot minder overlijden en longontsteking van patiënten. Voor ziekenhuizen, waar de doorstroom van patiënten veel hoger is dan in verpleeghuizen, was nog geen wetenschappelijk bewijs geleverd. Maar nu wel. Een van mijn promovendi, Josien Riphagen-Dalhuisen, heeft als eerste onderzoeker gevonden dat in UMC's een toename van de vaccinatiegraad van medewerkers leidt tot een behoorlijke afname van het aantal griepgevallen en longontstekingen bij patiënten.

Vaccineren is goedkoper

Bovendien is uit het onderzoek gebleken dat de kosten van vaccineren lager zijn dan de kosten van niet vaccineren. Daarbij gaat het om de kosten van ziekteverzuim en langere behandeling van patiënten die griep of longontsteking oplopen. De kosten van sterfgevallen zijn niet meegerekend.

Belangrijke kwaliteitsindicator

Op grond van deze onderzoeksresultaten en de pilot die we in alle ziekenhuizen in Noord-Nederland gaan doen, verwacht ik dat het percentage gevaccineerde medewerkers in ziekenhuizen voor zorgverzekeraars een belangrijke kwaliteitsindicator kan worden bij de zorginkoop. De ligduur wordt immers verlengd in een ziekenhuis met weinig gevaccineerde medewerkers. Het is dan ook niet onwaarschijnlijk dat op termijn griepvaccinatie voor medewerkers verplicht wordt, zoals ook voor hepatitis B. En wat mij betreft terecht, al besef ik dat daar allerlei juridische hobbels voor moeten worden genomen.

Omgekeerd evenredig verband

Hoe het onderzoek precies is uitgevoerd en welke communicatie- en logistieke strategieën er zijn gevoerd om de vaccinatiegraad omhoog te krijgen, kunt u lezen in het open access Eurosurveillance-artikel van Josien Riphagen-Dalhuisen (2013). Een paar belangrijke cijfers wil ik u niet onthouden. Het onderzoek is gehouden in alle UMC's op afdelingen Interne geneeskunde. Bij een deel van de UMC's werd twee jaar op allerlei manieren de vaccinatiegraad gestimuleerd. In 2009, het jaar van de dreigende pandemie door Mexicaanse griep, was de vaccinatiegraad 60% in de interventie UMC's tegen 30% in de controlegroep. Het jaar daarna, toen was gebleken dat het met de pandemie niet zo'n vaart liep, was de vaccinatiegraad 20% om 10%. In 2009 kreeg in de controlegroep 10% van de patiënten griep of een longontsteking tegen 4% in de interventie UMC's. Het jaar daarop lag die verhouding hetzelfde. Dit zijn dramatische resultaten!

Tot slot wil u graag een kort indrukwekkend filmpje laten zien over hoe patiënten een hoestvirus kunnen oplopen en verspreiden. Het heet Coughing Robot Spews "Flu Germs".

Prof. dr. Eelko Hak

Tenure track hoogleraar Klinische Farmacologie Rijksuniversiteit Groningen

050-3638707
e.hak@verwijder-dit.rug.nl