Veiligheidsinformatieblad: VIB of SDS

De Nederlandse afkorting VIB betekent veiligheidsinformatieblad. SDS is de Engelse benaming voor een veiligheidsinformatiebladen staat voor Safety Data Sheet. Met het invoeren van de Europese verordening REACH (Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen) wordt de afkorting SDS gebruikt. Een SDS heeft een vastgestelde opbouw en bestaat uit 16 rubrieken en 46 subrubrieken. Die staan onder de afbeelding. 

De leverancier van een gevaarlijke stof is verplicht bij een eerste levering een SDS te leveren. Als de leverancier het SDS aanpast moet hij bij de eerstvolgende bestelling een aangepast SDS meesturen. Als je later nog eens een SDS wilt hebben, kun je deze altijd bij de leverancier opvragen. Vaak beschikken de leveranciers over een website met veiligheidsinformatie over hun producten. 

De umc’s beschikken over een eigen databank met SDS met meer dan 6.000 stoffen. De veiligheidsinformatiebladen (SDS) en werkplekinstructiekaarten (WIK) in de NFU Databank zijn gevalideerd; dat wil zeggen dat de juistheid en actualiteit van de inhoud is gecontroleerd. Via intranet is in ieder umc de databank te benaderen. Hiervoor is geen inlogcode of wachtwoord noodzakelijk. 

Hieronder staat als voorbeeld de eerste pagina van het veiligheidsinformatieblad over chloroform. 

1.1 Productidentificatie 

De gebruikte naam moet gelijk zijn aan de naam op het etiket en in overeenstemming zijn met bijlage VI van Richtlijn 67/548/EEG of de Verordening EG nr. 1272/2008. 

1.2 Relevant geïdentificeerd gebruik van de stof of het mengsel 

Hier staat, voor zover bekend, waarvoor de stof of het preparaat gebruikt wordt. Verder staat kort beschreven wat de stof of het mengsel feitelijk doet, bijvoorbeeld een brandvertragend middel of een antioxidant. 

1.3 Details betreffende de verstrekker van het veiligheidsinformatieblad 

Hier staat de identiteit van de persoon die verantwoordelijk is voor het in de handel brengen van de stof of het mengsel in de Europese Gemeenschap. Dit is de fabrikant, de importeur of de distributeur. Hier staat ook het volledige adres, het telefoonnummer en het e-mailadres van de bevoegde persoon die verantwoordelijk is voor het veiligheidsinformatieblad. 

1.4 Telefoonnummer voor noodgevallen 

In noodgevallen kan dit telefoonnummer van het bedrijf en/of de bevoegde officiële adviesinstantie worden gebruikt. 

In sectie 2 staan de gevaren van de stof of het preparaat:

2.1 Indeling van de stof of het mengsel

Hier staan de H-zinnen volgens de indeling overeenkomstig Verordening (EG) nr 1272/2008 [CLP] en ​​wijzigingen.

2.2 Etiketteringselementen

Hier staan de gevarenpictogram(men), het signaalwoord en de H- en P-zinnen die op het etiket staan.

2.3 Andere gevaren

Hier kan extra informatie staan betreffende de stof of het mengsel.

In deze sectie staan de gevaren van de afzonderlijke bestanddelen van de stof of het preparaat. Dit is in een tabelvorm met de ingrediënten, de hoeveelheid (in % of concentratie), het CAS-nummer en de H-zinnen.

Hier staan de eerstehulpmaatregelen beschreven. Als er onmiddellijke medische verzorging is vereist, staat dit bovenaan. De informatie is uitgesplitst in verschillende rubrieken op grond van de verschillende manieren van blootstelling:  

• contact met de ogen 
• contact met de huid 
• inslikken 
• inademen 

Hier wordt verwezen naar de voorschriften voor de bestrijding van een brand, veroorzaakt door, of in de nabijheid van, de stof of het preparaat. In deze sectie staan ook: 

• de geschikte blusmiddelen 
• de blusmiddelen die om veiligheidsredenen niet gebruikt mogen worden 
• speciale blootstellingsgevaren die veroorzaakt worden door de stof of het preparaat zelf, verbrandingsproducten of vrijkomende gassen 
• speciale beschermende uitrusting voor brandweerlieden

In deze sectie staan de (voorzorgs)maatregelen voor het geval de stof of het preparaat per ongeluk vrijkomt. Hoe kun je jezelf beschermen, hoe moet je het product opvangen, neutraliseren of absorberen en hoe je het milieu ontziet.

Hier staan de aanbevelingen voor veilige hantering, opslag en gebruik voor mens en milieu. Welke technische maatregelen zijn nodig, zoals plaatselijke of algehele ventilatie. Hoe kun je aerosol-, stofvorming en brand voorkomen.
In deze rubriek staat ook of je het product gescheiden van andere stoffen moet opslaan.

8.1 Controleparameters / Grenswaarden voor blootstelling

Hier staan de grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling. Deze waarden gelden voor de lidstaat waar de stof of het preparaat in de handel wordt gebracht.

8.2 Maatregelen ter beheersing van blootstelling

In deze sectie staat welke maatregelen je moet nemen om de blootstelling voor mens en milieu te beheersen.
Hoe bescherm je de ademhalingswegen? Welke typen handschoenen zijn geschikt met welke doorslagtijd? Welke type oogbescherming gebruik je en zijn er nog andere specifieke hygiënische maatregelen nodig?

Hier staan alle relevante fysische en chemische eigenschappen van de stof of het preparaat. 

Algemene informatie 

Uiterlijk, kleur, vast, vloeibaar of gas en reuk. 

Fysische eigenschappen 

• kookpunt of kooktraject
• vlampunt
• ontvlambaarheid (vast, gas)
• ontploffingsgevaar, explosiegrenzen
• oxiderende eigenschappen
• dampspanning
• relatieve dichtheid
• oplosbaarheid
• oplosbaarheid in water
• dampdichtheid
• verdampingssnelheid

Hier staat of de stof stabiel is, met welke stoffen het product gevaarlijk kan reageren en of de ontledingsproducten een gevaar kunnen opleveren voor mens of milieu.

Hier kan je toxicologische informatie vinden. Welke gezondheidseffecten treden acuut op na blootstelling (sensibilisering, versuffing). Welke effecten kunnen op de langere termijn optreden (CMR-effecten, kanker, fertiliteit). In deze sectie staat ook de LD50 of LC50 voor gassen. 

Hier staan de mogelijke effecten beschreven indien de stof in het milieu terechtkomt. Welke aquatische effecten zijn te verwachten, kan de stof in het grondwater terechtkomen of in de voedselketen en is de stof al dan niet afbreekbaar. 

Hoe kan je het product, het restant of afval ervan veilig voor mens en milieu afvoeren. Als verwijdering gevaar oplevert, welke maatregelen moet je dan nemen. Welke methode is passend voor verwijdering: verbranding, recycling, storten, enz. 

In deze rubriek staat of het vervoer van gevaarlijke stoffen is onderworpen aan het ADR (vervoer over land), IMDG (zee), RID (spoor), ICAO/IATA (lucht). Hier kun je relevante informatie vinden over onder meer:

• UN-nummer
• klasse
• etikettering
• verpakkingsgroep

In deze rubriek staat overige informatie over de stof of het mengsel die niet al op het veiligheidsinformatieblad staat:

• of een stof is opgenomen in de SZ- lijst CMR-stoffen
• of een stof is opgenomen in andere lijsten, zoals grenswaardenlijst, verboden stoffen etc.

In deze rubriek staat informatie over de herziening van het SDS, een afkortingenlijst, referenties, en welke bevoegde instantie het VIB heeft opgesteld.