Zwangerschap

Ja, kijk op het etiket van de stof of één van de volgende H-zinnen voorkomt:

H 340: Kan genetische schade veroorzaken
H 341: Verdacht van het veroorzaken van genetische schade
H 350: Kan kanker veroorzaken
H 351: Verdacht van het veroorzaken van kanker
H 360: Kan de vruchtbaarheid of het ongeboren kind schaden
H 361: Wordt ervan verdacht de vruchtbaarheid of het ongeboren kind te schaden
H 362: Kan schadelijk zijn via borstvoeding

Indien het nog een oud etiket betreft kunnen ook onderstaande R-zinnen nog voorkomen:

R 46: Kan erfelijk genetische schade veroorzaken (mutageen)
R 45: Kan kanker veroorzaken (carcinogeen)
R 49: Kan kanker veroorzaken bij inademing (carcinogeen)
R 60: Kan de vruchtbaarheid schaden (reprotoxisch)
R 61: Kan het ongeboren kind schaden (reprotoxisch)
R 64: Kan schadelijk zijn via de borstvoeding
R 40: Carcinogene effecten zijn niet uitgesloten (verdacht carcinogeen, cat.3)
R 62: Mogelijk gevaar voor verminderde vruchtbaarheid (verdacht reprotoxisch)
R 63: Mogelijk gevaar voor het ongeboren kind (verdacht reprotoxisch)
R 68: Onherstelbare effecten zijn niet uitgesloten (verdacht mutageen, cat.3)

Meer informatie via de arboadviseur van uw umc.

Ja, u hoeft niet te werken met een schadelijke stof als daarbij enige kans op blootstelling aanwezig is. Voor een overzicht van de (H-zinnen) zie de vorige vraag.

Ja, maar in feite moet u altijd voorzichtigheid betrachten bij het werken met gevaarlijke stoffen. Voor afdelingen waar met cytostatica of inhalatieanesthetica wordt gewerkt, geldt dat bij het consequent hanteren van de voorgeschreven beheersmaatregelen de kans op blootstelling klein is en aanvaardbaar wordt geacht.

Het umc dient een beleid te hebben voor die medewerkster die zich desondanks toch ongerust maakt over de risico’s voor het kind. Dit kan betekenen dat u tijdelijk ander werk krijgt of tijdelijk bepaalde handelingen niet hoeft uit te voeren. Een zwangere mag niet met lood werken of met de biologische agentia Toxoplasma en Rubellavirus (tenzij is vastgesteld dat ze hiervoor immuun is).

Nee, reprotoxische stoffen worden ook wel reproductie toxische of voor de voortplanting vergiftige stoffen genoemd. Deze stoffen kunnen een schadelijk effect hebben op de vruchtbaarheid van zowel vrouwen als mannen of een effect hebben op het nog niet geboren kind of schadelijk zijn via de borstvoeding.

Deze stoffen kunnen dus ook een effect hebben op de vruchtbaarheid van de man. Mutagene stoffen kunnen bovendien een schadelijk effect hebben op het erfelijk materiaal in de zaadcel. Tot de stoffen die schade kunnen veroorzaken met betrekking tot de vruchtbaarheid, de ei- en de zaadcellen, de zwangerschap, het ongeboren kind of de zuigeling behoren alle mutagene stoffen, de meeste kankerverwekkende stoffen en alle reproductie toxische stoffen.

Ja, u hoeft niet met genotoxische stoffen om te gaan als daarbij enige kans op blootstelling aanwezig is. Genotoxische stoffen zijn alle mutagene stoffen en de meeste kankerverwekkende stoffen. Bij deze stoffen is er geen veilige ondergrens bij blootstelling, dus vormt elke blootstelling een risico.

Voor stoffen met een niet genotoxisch werkingsmechanisme (de reprotoxische stoffen) kan in principe een veilig blootstellingsniveau worden vastgesteld. Een zwangere mag niet met loodwit werken of met de biologische agentia Toxoplasma en Rubellavirus (tenzij is vastgesteld dat ze hiervoor immuun is.

Ja, mits u de voorschreven beheersmaatregelen (bescherming) goed hanteert en geen risicovolle werkzaamheden uitvoert.

Soms wel, soms niet. Patiënten die met grotere hoeveelheden radiofarmaca worden behandeld, bijvoorbeeld voor schildklierkanker, worden altijd verpleegd op een speciale verpleegunit. Deze patiënten worden bijvoorbeeld behandeld met 131-jodium.

Zij betekenen een extra risico voor het ongeboren kind. Verpleging van dergelijke patiënten geeft in het algemeen geen verhoogd risico voor wat betreft de uitwendige straling die ontvangen wordt.

De excreta van dergelijke patiënten zijn echter ook radioactief. Hierdoor is er altijd een (geringe) kans op inwendige besmetting. Om deze reden doen vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven er goed aan het contact met dergelijke patiënten te vermijden.

Patiënten die voor diagnostiek radiofarmaca toegediend hebben gekregen kunnen meestal normaal verpleegd en verzorgd worden. Het is natuurlijk beter ook hier het contact met een dergelijke patiënt niet langer dan strikt noodzakelijk te laten zijn.

Ja, het meeste werk met radioactieve stoffen op een C-lab/bewaakte zone vormt maar een geringe kans op een extra dosis boven de natuurlijke dosis die we al van nature krijgen.

De groep medewerkers in de categorie C-lab worden C- of B-werkers genoemd. De categorie B- of A-werkers hebben bij hun werkzaamheden op een B-lab/gecontroleerde zone de kans op een hogere dosis. Een zwangere medewerker uit deze groep krijgt aangepast werk. De regel is dat de dosis van het ongeboren kind zo laag als redelijkerwijs mogelijk moet zijn en niet meer mag bedragen dan 1 mSv vanaf de melding aan uw leidinggevende dat u zwanger bent tot aan het einde van de zwangerschap. Geeft u borstvoeding, dan moet de kans op besmetting met radioactieve stoffen niet meer zijn dan gering.

Ja, reprotoxische stoffen vormen niet alleen een risico voor zwangere vrouwen maar deze stoffen kunnen ook de vruchtbaarheid schaden van zowel mannelijke als vrouwelijke medewerkers. Het is altijd goed risico’s te mijden bij het werken met gevaarlijke stoffen.